Śladami Georgette
Osoby prowadzące:
Maria Magdalena Kozłowska
J. Noah Munier
Joanna Ostrowska
14 listopada 2024 o godzinie 18:00
Fundacja Salony, ul. Fabryczna 13b, Zielona Góra
Georg urodził się Grünbergu w 1882 roku. Użyjemy tego imienia tylko raz, bo Georgette wolała swoje kobiece imię. Do końca lat 30. prowadziła księgarnię przy Berlinerstrasse. Pracowała również jako mistrz introligatorski i to właśnie w związku z tym zajęciem została w 1937 roku oskarżona o wydawanie magazynu dla „transwestytów”. Śledztwo dotyczyło złamania paragrafu 184. niemieckiego kodeksu karnego. Centralny Urząd Rzeszy ds. Zwalczania Nieprzyzwoitych Obrazów, Pism i Reklam w Berlinie przeprowadził dogłębne dochodzenie, aby wykryć wszystkie osoby zaangażowane w ten „niecny proceder”. Biuletyn dla „transwestytów”, nawet jeśli nie zawierał treści rażąco nieprzyzwoitych, zgodnie z nazistowską propagandą: „naruszał poczucie wstydu i zagrażał moralności ogółu społeczeństwa”, czyli „normalnych ludzi”.
Co ciekawe Georgette nie działała sama. Należała do większej sieci osób trans* będących w kontakcie i wspierających się nawzajem. Na czele „siatki” stała cisgenderowa kobieta. W latach 20. i 30., zaradna bizneswoman Hella Knabe prowadziła w Berlinie salon, w którym „transwestyci” i osoby odmienne płciowo mogły się spotykać. Po 1933 roku miejsce to stanowiło coś w rodzaju schronienia, ale można było tam również kupić specjalne produkty na zamówienie takie jak sztuczne piersi i peruki. Hella Knabe kazała jednemu ze swoich klientów zamieszkałemu w Grünberg skopiować magazyn, który ukazywał się w małych nakładach do 1937 roku. Dzięki działalności Georgette docierał on do społeczności queerowej we wszystkich zakątkach Rzeszy – być może także do Polski.
Co się stało z Georgette? Dokąd zaprowadził ją proces, czy go przeżyła? Archiwa nie dostarczają nam pełnej opowieści. Wierzymy jednak, że fakt historyczny nie wyczerpuje historii osoby, że rozmowa może odbywać się ponad czasem, a ten nigdy nie zaciera tropów do końca.
Zapraszamy więc na spotkanie z duchem Georgette, na czuwanie, na próbę namacania atmosfery jej życia i pełnej radości pracy na rzecz społeczności. Podążmy jej śladem.
Na spacer połączony z wykładem i performansem zapraszają:
Joanna Ostrowska – doktorka nauk humanistycznych w zakresie historii, studiowała również w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, Katedrze Judaistyki UJ, Gender Studies UW, Zakładzie Hebraistyki UW i PWSFTviT w Łodzi. Wykładowczyni akademicka, krytyczka filmowa, dramaturżka. Zajmuje się tematyką związaną z przemocą seksualną w czasie II wojny światowej i zapomnianymi ofiarami nazizmu. Autorka głośnej książki „Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej” (2018), za którą otrzymała nagrodę Mauthausen-Memorial-Forschungspreis oraz “Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej” (2021) nagrodzoną Nike Czytelników i Czytelniczek.
J. Noah Munier – doktor nauk humanistycznych, kulturoznawcx. Od 2016 roku realizuje projekt: „LSBTTIQ in Baden und Württemberg. Lebenswelten, Repression und Verfolgung im Nationalsozialismus und in der Bundesrepublik Deutschland“ (Uniwersytet w Stuttgarcie). Obecnie prowadzi badania dotyczące trans* i inter-historii w Badenii-Wirtemberdze w XX wieku.
Dotychczas opublikowała dwie monografie w języku niemieckim: „Sexualisierte Nazis. Erinnerungskulturelle Subjektivierungspraktiken in Deutungsmustern von Nationalsozialismus und italienischem Faschismus” (2017) i „Lebenswelten und Verfolgungsschicksale homosexueller Männer in Baden und Württemberg im 20. Jahrhundert” (2021).
Maria Magdalena Kozłowska – urodzona w Zielonej Górze performerka, reżyserka, pisarka. Absolwentka MISH na Uniwersytecie Warszawskim oraz DAS Theatre w Amsterdamie. Jej głównym zainteresowaniem jest głos – jego fizyczność́, splecenie z językiem i praca afektywna. W swoich pracach, często określanych jako eksperymentalna opera, przemieszcza porządki, zestawiając powagę̨ z dziecinnym poczuciem humoru, patos z bałaganem, całkowitą szczerość́ z absolutną sztucznością̨. W 2024 współkuratoruje międzynarodowy Pawilon Europejski, zainicjowany przez European Cultural Foundation.
Jej prace prezentowane były m.in przez Holland Festival, Santarcangelo Festival, Belluard Bollwerk Festival, Gessnerallee Zurich, European Cultural Foundation, Festiwal Boska Komedia, Międzynarodowy festiwal filmowy Nowe Horyzonty we Wrocławiu, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Komunę Warszawa, Teatr Współczesny w Szczecinie, Galerię Raster, KW Institute for Contemporary Art, Frascati Amsterdam, a także podczas Biennale w Wenecji. Mieszka i pracuje w Amsterdamie.
Wydarzenie odbywa się w ramach cyklu „Herstorie Zielonej Góry”, który został zapoczątkowany w roku 2023 i jest poświęcony odkrywaniu lokalnych historii z perspektywy kobiet. W ramach projektu wspólnie z artystkami i artystami staramy się przypomnieć zapomniane w oficjalnych opowieściach życiorysy kobiet związanych z Zieloną Górą.
Kuratorka: Marta Gendera
Zrealizowano przy wsparciu Urzędu Miasta Zielona Góra